طراحی نرم افزار رایانه ای جهت محاسبه حفاظ اضافی مورد نیاز بخش های پرتونگاری تشخیص

سابقه وهدف: حفاظ گذاری ساختمانی در بخش های پرتونگاری تشخیصی، معمولا بر اساس پیشنهادات شورای ملی اندازه گیری و حفاظت در برابر تابش (ncrp49) اجرا می شود. در این پروژه با طراحی نرم افزار کامپیوتری، براساس مدل ترکیبی(simpkin) که تضعیف پرتوهای ناشی از مصالح و تاسیسات ساختمان که از قبل در محل موجود می باشند و استفاده هم زمان از چند منبع پرتونگاری در پتانسیل های مختلف را مد نظر دارد (برخلاف روشهای دیگر)، حفاظ اضافی مورد نیاز محاسبه گردید.مواد روشها: در نرم افزار طراحی شده جهت تعیین ضخامت حفاظ اضافی از اطلاعات مربوط به نمودارهای تضعیف تابش، حد دزمجاز منطقه مورد بررسی، حجم کارهفتگی، ضریب کاربرد، ضریب اشغال، فاصله منطقه اشغال شده از منبع اشعه و بیمار، حد دز در معادل هفتگی (p) براساس نوع منطقه، جنس مصالح ساختمانی، ضخامت حفاظ ساختمانی موجود، زاویه پراکندگی، میزان مجاز نشت پرتو ومیدان تابش استفاده گردید. در مرحله بعد یک بانک اطلاعاتی از تمام ضرایب جداول و نمودارهای مورد نیاز، که با استاندارد حفاظ گذاری مطابقت دارد ایجاد شد. معادلات حفاظ گذاری، به زبان(visual basic) پیش رفته که تحت ویندوز نیز می باشد، تبدیل گردید. اطلاعات و متغیرهای مورد نیاز به نرم افزار داده شد و سپس با استفاده از نمودارهای تضعیف که به صورت بانک های اطلاعاتی می باشد تبدیل شد نیز با استفاده از معادلات حفاظ گذاری، حفاظ اضافی مورد نیاز با دقت و در زمان اندک محاسبه گردید.یافته ها: نتایج این پروژه، با توجه به بررسی های به عمل آمده در بخش پرتونگاری، حاکی از این است که دراکثرموارد در بخشهای پرتونگاری حفاظ مورد نیاز به کار نرفته و درمواردی نیز بیش از حد نیاز حفاظ گذاری شده است. در حالتی که ضریب کاربرد مخالف صفر باشد، ضخامت حفاظ مورد نیاز با روش ncrp49 حدود 20 درصد کم تر از مقدار مورد نیاز محاسبه می شود، که در این بررسی تخمین نادرست ncrp49 اصلاح شد. درحالتی که ضریب کابرد برابر با صفر باشد (یعنی تنها مانع ثانویه مد نظر است) ضخامت حفاظ مورد نیاز درحدود 15 درصد کمتر از ضخامت مانع سربی ودرحفاظ بتونی مقدار 8 درصد کمتر از ضخامت محاسبه شده روشmcguire می باشد؛ به طوری که تخمین بیش از حد حفاظ مورد نیاز روش mcguire نیز در این نرم افزار پیشنهادی اصلاح شد.استنتاج: نتایج نشان داد که اختلاف بین مقادیری که محاسبات تئوری پیش بینی می کند با نتایج نرم افزار به کار رفته در این پروژه، مضربی ناچیز از x2=10-5 می باشد که نشان دهنده دقت و صحت بالای کارآیی این نرم افزار می باشد.